۱۹۰- پس بر حسب آنچه كه تاكنون نشان داده ايم هفت درجه از ذكر داريم كه هفت نوع ذكر نيز محسوب می شود: ۱) ذكر لسانی كه عمومی ترين ذكر بشر در تاريخ بر روی زمين می باشد كه تقريباً هيچ فرد بشری نيست كه از اين ذكر مبرا باشد حتی منكرترين افراد كه لااقل به وقت مصيبت و عذاب سخت نام او را بر زبان می رانند اين ذكر شامل عامه مردم تا اوليای كامل می باشد. ۲) ذكر فكری كه همان به ياد آوردن صادقانه و عادلانه زندگی گذشته تا كنون است آنگونه كه در دو بند قبل نشان داده شد. ۳) ذكر قلبی كه ذكر حضوری يا خفی خوانده می شود كه از آن مؤمنانی هست كه ايمان به خدا و امامی حی دارند. ۴) ذكر جمعي كه به دو صورت نماز جماعت و محفل انس و سماع می باشد كه شرحشان گذشت. ۵) ذكر روحی كه اساساً از آن كسانی است كه از آسمان و يا يكی از ارواح طيبه معصومين روحی را دريافت كرده اند كه بواسطه يكی از اسماء الهی ذاكرند كه تعدادشان همواره لااقل به يكصد نفر می رسد كه تعداد اسمای حسنيٰ در قرآن است كه اينان كارگزاران و خلفا امام زمان در خلق هستند كه مثلاً يكی مسئول رزاقيت است و ديگری مغفرت و غيره. ۶) ذكر هوئی كه اين نيز اساساً از آن صاحبان روح است كه مشمول دريافت هو نيز شده اند. ذكر هوئی ذكر ذات وحدانی حق است كه از هر صفتی مبراست. اينان اولياي ويژه و متصل به امام زمان هستند كه خود كانون هو می باشد. اينان مظاهر جمال نوری امام زمان هستند در حاليكه ذاكران روحی مظاهر جلال صفات اويند.۷) ذكر جمالي كه ذكر كلمة الله است كه جامع همه اسماء و صفات و ارواح طيبه است و او جز خود وجود قدسی امام زمان نيست كه خود نور ذكر و نور آسمانها و زمين است كه خداوند بر او صلوة می نمايد و او مطلقاً مذكور است كه بر ذاكران هوئی خود صلوة می كند كه آنان نيز بر ذاكران روحی و تا به آخر. پس معلوم شد كه ذكر، سلسله مراتب حضور و ظهور خداوند خالق در عالم ارض است. از ظهور اسمی و كلامی تا ظهور نور جمال و اين دستگاه خلق جديد انسان در هفت مرحله است.
