🔹️خطبه بیان ۱🔹️
توضیح
خطبه بیان آخرین خطبه ای است که حضرت علی (2) برای مردم ایراد فرموده اند.
این خطبه در بر دارنده مفصل ترین و باعظمت ترین بیانات در شناخت علی و اوضاع آخر الزمان است .
در مقدمه این خطبه روایت شده است که پیامبر اسلام (ص) به حضرت علی (ع) وصیت نمود که این خطبه را برای مردم انشاء کند.
کتابهای معتبری که خطبه بیان یا بخشی از آن را ذکر نموده اند عبارتند از:
1- البدأ و التاريخ مقدسي -2 تاریخ طبری 3 رجال الكشي : 4 – المراتب اسماعيل بن احمد بستی (420 ق)؛
5 – بصائر الدرجات صفار قمی 6- الاختصاص منسوب به شیخ مفید -7- روضه التسليم شيخ طوسى ؛ 8- الدر المنظم في السر الاعظم محمد بن طلحه شافعی؛
9 – مشارق الانوار حافظ رجب برسى . ى 10 الانسان الكامل عبد الرحمن بدوي؛ 11 – علائم الظهور عبد الله شبر.
همچنین سید حیدر آملی از خطبه البیان در مبحث ولایت یاد کرده چنانچه داود قیصری نیز چنین کرده است.
ملاصدرا نیز به بخشی از خطبه به عنوان سخن امام علی (ع) استناد کرده است.
شرح های مختلفی بر این خطبه نوشته شده و نخستین شرح بر این خطبه منسوب به حسن صباح” است.
برخی از اهل سنت نیز بر این خطبه شرح نوشته اند .
ما در اینجا دو نسخه از این خطبه را ذکر خواهیم کرد؛ نسخه اول که کوتاهتر است در کتاب “مشارق انوار الیقین” بدون ذکر نام نقل شده که همان مختصری از خطبه بیان بوده و در اکثر آثار همین متن با نام “خطبه بیان” معروف شده است.
نسخه دوم بسیار مفصل بوده و در کتاب “الزام الناصب” تالیف شیخ علی بارجيني ( 1323 ق)
و “نوائب الدهور ” تالیف آیت الله علامه میرجهانی ذکر شده است.
تربی، امید (ترجمه و تحقيق)، خطبة البيان، ص ۵۴، نشر زائر.
خطبه بیان🔻
نسخه (1)
منم که کلیدهای غیب در دست من است و بعد از محمد فرستاده خدا کسی جز من بر آن آگاه نیست
منم آن ذوالقرنین که در صحف نخستین یاد شده است منم صاحب انگشتر سليمان
منم صاحب حساب
منم صاحب صراط و موقف قیامت و جایگاه حساب ،
منم قسمت کنند؛ بهشت و دوزخ به امر پروردگارم ،
منم آدم اول منم نوح اول
منم نشانه خدای جبار
منم حقیقت اسرار
منم سازنده برگ درختان
منم که میوه ها را میرسانم
منم گشاینده چشمه ها ،
منم جاری کننده نهرها ،
منم خزانه دار علم
منم کوه بردباری
منم فرمانروای مومنين
منم عين اليقين
منم حجت خدا در آسمانها وزمين
منم “راجفه” (اول) نفخه صور اسرافيل
منم صائقه
منم عذاب هلاک کننده،
منم صیحه به حق،
منم “ساعة” برای کسی که آن را انکار کرد ،
منم آن نوری که از آن راه راست بر گرفته می شود
منم صاحب صور،
منم که مردگان را از قبرها خارج می کنم،
منم صاحب روز نشر ،
منم همراه نوح و نجات دهنده او
منم همراه ایوب دردمند و شفا بخش او
منم که آسمانها را به امر پروردگارم برپا داشته ام،
منم همراه ابراهیم،
منم راز موسی کلیم،
منم نظر کننده در عالم ملکوت ،
منم امر پروردگار زنده ای که نمی میرد ،
منم ولی حق بر جمیع مخلوقات
منم آنکه سخن در نزد من تغییر نمی پذیرد و حساب خلق با من است
منم آنکه کار خلق به من واگذار شده است
منم جانشین خداوند خالق
منم راز خداوند در شهرهای او و حجت او بر بندگانش منم امر خداوند و روح، همانگونه که خدای تعالی فرمود : ای رسول از تو سئوال میکنند از روح بگو روح از امر پروردگار من است.
من کوههای مرتفع را استوار ساختم و چشمه های جاری را شکافتم
منم نشاننده درختان
منم نمایان کننده رنگهای میوه ها ،
منم قسمت کننده رزقها
منم زنده کننده مردگان
منم نازل کننده قطرات باران
منم نوردهنده خورشید و ماه و ستارگان
منم عهده دار قیامت ،
منم برپا کننده ساعة ،
منم آن که فرمانبرداری او از طرف خدا واجب شده است منم زنده ای که نمی میرم و هنگامی که مردم نمرده ام، منم را از پنهان شده خدا
منم دانا به آنچه بود و آنچه می باشد ،
منم نمازهای مومنان و روزه آنان
منم مولا و امام آنان ،
منم صاحب رستاخير اول و آخر
منم صاحب مناقب و مفاخر
منم صاحب ستارگان ،
منم عذاب ثابت خدا ،
منم نیست کننده ستمکاران اول ،
منم از بین برنده حكومتها،
منم صاحب زلزله و جنبش (رجف)
منم صاحب کسوف و خسوف ،
منم هلاک کننده فرعونها با همین شمشیرم ،
منم آنکس که خداوند مرا عالم سایه ها بپا داشت و آنان را به بندگی من فرا خواند پس چون ظاهر شدم نشناختند و منکر شدند؛ به فرموده خدای سبحان پس آنگاه که آمد نشناختند، او را و انکار کردند (بقره – 89).
منم نور الانوار
منم حمل کننده عرش بهمراه ابرار
منم صاحب کتابهای گذشته
منم آن باب خداوند که برای کسی که انکار کرد باز نمی شود و بهشت را نمی چشد،
منم آنکه ملائکه بر فراشم هجوم می آورند و بندگان اقالیم دنیا مرا می شناسند،
منم آنکه خورشید دوبار برایم برگشت و دو بار بر من سلام کرد و با پیامبر بر دو قبله نماز خواندم و دوبار بیعت کردم. منم صاحب بدر وحنين
منم طور،
منم کتاب مسطور نوشته شده
منم دریای طوفانی
منم بیت معمور ،
مننم آنکه خداوند موجودات را به بندگی من فراخواند و کافر شدند و پافشاری کردند پس مسخ شدند و گروهی پذیرفتند پس رهایی و منزلت یافتند ،
منم آنکه کلیدهای بهشت و قلاده های دوزخ در دست من است به عنوان کرامتی از جانب خدا ،
منم با رسول خدا در زمین و آسمان
منم مسیح آنگاه که غیر از من نه روحی حرکت داشت و نه موجودی نفس میکشید
من موسی را از دریا عبور دادم و فرعون و لشگرش را غرق نمودم
من همهمه چهار پایان و گفتار پرندگان را میدانم
منم آنکه به یک چشم بر هم زدن آسمانها و زمینهای هفتگانه را سیر میکنم ،
منم آن تکلم کننده بر زبان عیسی در گهواره ،
منم آنکه عیسی پشت سر من نماز گذارد.
منم آنکه در صورتها دگرگون میشوم آن گونه که خدا می خواهد
منم صاحب اعصار اولیه
منم صامت و محمد، ناطق.
منم چراغ هدایت
منم کلید پرهیزگاری
منم آخر و اول و دنیا و آخرت
منم آنکه به کارهای بندگان نظر می کنم
منم خزانه دار آسمانهای هفتگانه و زمین به امرش ،
منم برقرار کننده قسط ،
منم برپادارنده دین
منم آنکه عبادات پذیرفته نمی شود مگر با ولایت من و حسنات سود نبخشد مگر به محبت من ،
منم دانا به مدار سپهر در گردش
منم صاحب پیمانه دانه های باران و ریگهای بیابانها به اذن پروردگار جبار
آگاه باشید منم آنکه دو بار کشته میشوم و دوبار زنده میشوم و هرگونه بخواهم ظاهر می شوم،
منم شماره کننده موجودات اگر چه بسیارند
منم حساب کننده آنان به امر پروردگارم
منم آنکه هزار کتاب از کتب انبیاء نزد من است
منم آنکه ولایت مرا هزار امت انکار کردند پس مسخ شدند
منم آنکه در روزگار گذشته یاد شده ام و در آخر الزمان آشکار شده ام
منم شکننده و کوتاه کننده عمر ستمگران در زمانهای گذشته و خارج کننده و عذاب کننده آنان در واپسین زمان ، منم عذاب کننده “يفون” و “يعوق” و “نسر عذاب کردنی سخت ،
منم سخنگو به هر زبان ،
منم شاهد بر اعمال خلق در مشارق و مغارب ،
منم محمد و محمد منم ،
منم داماد محمد
من معنایی هستم که هیچ اسم و شبیهی بر آن قرار نمی گیرد.
و لا حول ولا قوة الا بالله العلى العظيم.
عنوان کتاب : علی نامه(خطبه هاي نادره امام علی)
گردآوري: استاد علی اکبر خانجانی
تاریخ تألیف : عید فطر سال 1391 هجري شمسی
تعداد صفحه : ۱۱۸
https://t.me/khanjanyaliakbar